استعلام مدرک تحصیلی از وزارت علوم | راهنمای کامل و فوری + لینک سامانه
- سایر موضوعات
- ۱۴۰۴/۷/۱۵

در سالهای اخیر، یکی از دغدغههای مهم دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی، تأیید و استعلام مدرک تحصیلی بوده است. بسیاری از سازمانها، کارفرمایان، دانشگاههای خارجی و حتی مؤسسات مهاجرتی برای اطمینان از صحت مدارک، به این استعلام نیاز دارند. به همین دلیل، وزارت علوم با راهاندازی سامانههای آنلاین مانند سامانه استعلام مدرک تحصیلی estelam.msrt.ir و سامانه سجاد، فرآیند بررسی و تأیید مدارک را سادهتر کرده است.
استعلام مدرک تحصیلی تنها یک کار اداری ساده نیست؛ بلکه میتواند مسیر شغلی و تحصیلی شما را تغییر دهد. برای مثال، فردی که قصد استخدام در یک ارگان دولتی یا ادامه تحصیل در خارج از کشور دارد، باید مدارک خود را بهصورت رسمی تأیید کند.
در این مقاله خیلی ساده، واضح و بدون بازی با کلمات بهت میگویم چطور مدرکت را استعلام بگیری، چه نشانههایی برای تشخیص اعتبار وجود دارد، و اگر هنوز مدرکی نگرفتی چطور از همین حالا مسیر درستی را انتخاب کنی که بعدها به دردسر نیفتی.در پایان مقاله هم به تو یک راهحل مطمئن برای دریافت مدرک قانونی، معتبر و استعلامپذیر بدون کنکور معرفی میکنم. با من همراه باش.
استعلام مدرک تحصیلی دقیقاً یعنی چه و چرا اینقدر مهم است؟
استعلام مدرک تحصیلی به معنای بررسی صحت و اعتبار مدرک صادرشده از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی است. این فرآیند به شما و دیگران نشان میدهد که مدرک شما توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا دانشگاه آزاد اسلامی تأیید شده و جعلی یا غیرمعتبر نیست.
اهمیت این موضوع در چند بخش اصلی قابل بررسی است:
- استخدام در ادارات و شرکتها: بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی تنها مدارکی را میپذیرند که از طریق سامانههای رسمی استعلام شده باشد.
- ادامه تحصیل در خارج از کشور: دانشگاههای معتبر خارجی پیش از پذیرش، اعتبار مدرک شما را از طریق استعلام رسمی بررسی میکنند.
- اطمینان از صحت مدارک: در سالهای اخیر، جعل مدارک تحصیلی افزایش یافته و استعلام آنلاین روشی مطمئن برای جلوگیری از این مشکل است.
بنابراین، آشنایی با سامانههای رسمی و مراحل استعلام، برای هر دانشجو و فارغالتحصیلی ضروری است.
برای بررسی وضعیت مدرک خودت، میتونی مستقیم وارد سامانه رسمی وزارت علوم بشی:
https://estelam.msrt.ir/
در این سامانه میتونی با وارد کردن اطلاعات شناسنامهای یا کد ملیات، ببینی که آیا مدرکت در سیستم ثبت شده یا نه.
روشهای استعلام مدرک تحصیلی در ایران
برای بررسی اعتبار مدارک دانشگاهی، چند روش مختلف وجود دارد که بسته به نوع دانشگاه و نیاز متقاضی میتواند متفاوت باشد. مهمترین روشها عبارتاند از:
استعلام مدرک تحصیلی با کد ملی
یکی از سادهترین و سریعترین راهها برای بررسی صحت مدرک، ورود به سامانه استعلام مدرک تحصیلی estelam.msrt.ir است. در این سامانه کافی است کد ملی و شماره تلفن همراه معتبر خود را وارد کنید تا پس از دریافت کد تأیید یکبار مصرف (OTP)، بتوانید وضعیت مدارک خود را مشاهده نمایید.
این روش مخصوص مدارک صادر شده توسط دانشگاههای زیر نظر وزارت علوم است.
استعلام از طریق سامانه سجاد
سامانه سجاد بهعنوان یکی از خدمات جامع وزارت علوم، علاوه بر استعلام مدرک، امکانات دیگری مثل درخواست تأییدیه تحصیلی، ارزشیابی مدارک خارج از کشور و ثبتنام در برخی طرحهای دانشجویی را ارائه میدهد. اگر مدرک شما در سامانه استعلام اصلی نمایش داده نشد، میتوانید از طریق سامانه سجاد اقدام کنید.
استعلام حضوری و درخواست کتبی
در برخی شرایط خاص – مثلاً برای ارائه مدارک به ارگانهای رسمی بینالمللی – ممکن است لازم باشد تأییدیه کتبی از وزارت علوم دریافت کنید. در این حالت، با مراجعه حضوری به اداره کل دانشآموختگان یا دفاتر خدمات الکترونیک، میتوانید درخواست تأیید مدرک را ثبت نمایید.
چطور مدرک خود را از وزارت علوم استعلام بگیریم؟ (مرحلهبهمرحله)
برای استعلام مدرک تحصیلی، باید وارد سامانه رسمی وزارت علوم به نشانی estelam.msrt.ir شوید، اطلاعات فردی خود را وارد کنید و بررسی کنید که آیا مدرکتان در سیستم ثبت شده است یا نه.
فرآیند استعلام، برخلاف تصور خیلیها، پیچیده نیست. نیازی به مراجعه حضوری یا واسطه هم نداری. فقط با چند کلیک ساده، میتونی از وضعیت مدرکت مطمئن بشی. مراحلش به شکل زیره:
- وارد سایت https://estelam.msrt.ir بشو.
- از بخش "جستجوی مدارک ثبت شده"، اطلاعات شخصیات (مثل نام، نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد یا شماره شناسنامه) رو وارد کن.
- روی دکمه جستجو بزن و منتظر بمون تا نتیجه نمایش داده بشه.
- اگر مدرکت ثبت شده باشه، اطلاعاتی مثل مقطع، رشته، نام دانشگاه، سال فارغالتحصیلی و وضعیت تأیید نمایش داده میشه.
اما اگر اطلاعاتی نمایش داده نشد، سه حالت ممکنه:
- هنوز دانشگاه اطلاعات مدرک شما رو ارسال نکرده
- اطلاعات رو اشتباه وارد کردی
- یا مدرکی که دریافت کردی، اصلاً در وزارت علوم ثبت نشده و فاقد اعتبار رسمیه
این مرحله ساده، گاهی برای بعضیها به یک شوک تبدیل میشه. تصور کن مدرکی که سالها بابتش وقت یا هزینه گذاشتی، یکباره مشخص بشه در هیچ سامانهای ثبت نیست. برای همین خیلیها بهدنبال راهی میگردن که از ابتدا مطمئن باشن مدرکی که میگیرن، حتماً قابل استعلام و قانونی باشه.
اگر هنوز مدرک نگرفتی اما میخوای مطمئن باشی که مدارک آیندهات ثبت رسمی دارن، در ادامه مقاله راهی معرفی میکنم که مسیرت رو شفاف، قانونی و بدون کنکور طی کنی.

مشکلات رایج در استعلام مدرک تحصیلی و راهحلها
با وجود آنکه سامانههای آنلاین استعلام مدرک تحصیلی کار را سادهتر کردهاند، اما برخی کاربران همچنان با مشکلاتی مواجه میشوند. در این بخش رایجترین چالشها و راهحل آنها را بررسی میکنیم:
۱. عدم نمایش مدرک در سامانه
گاهی ممکن است مدرک شما در estelam.msrt.ir نمایش داده نشود. این مشکل معمولاً به دلیل تأخیر در ثبت اطلاعات توسط دانشگاه یا نقص در پرونده تحصیلی رخ میدهد.
راهحل: ابتدا از دانشگاه محل تحصیل خود پیگیری کنید تا اطلاعات را در سامانه وزارت علوم ثبت کنند. سپس دوباره اقدام به استعلام نمایید.
۲. مغایرت اطلاعات فردی
ممکن است نام یا شماره شناسنامه شما در سامانه با کارت ملیتان مطابقت نداشته باشد.
راهحل: برای اصلاح این مغایرت باید از طریق سامانه سجاد یا مراجعه حضوری به دانشگاه اقدام کنید.
۳. عدم تأیید مدرک در سامانه سجاد
برخی فارغالتحصیلان پس از ثبت درخواست در سامانه سجاد، با پیام «مدرک در حال بررسی است» مواجه میشوند.
راهحل: این حالت طبیعی است و بسته به حجم درخواستها ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد. در صورت طولانی شدن، میتوانید از بخش پشتیبانی سامانه پیگیری کنید.
۴. مشکل در دریافت کد تأیید (OTP)
در مواردی پیامک کد یکبار مصرف ارسال نمیشود.
راهحل: بررسی کنید شماره تلفن همراه حتماً به نام خودتان باشد و پوشش اپراتور مشکلی نداشته باشد. در غیر این صورت از بخش «بازیابی شماره» در سامانه استفاده کنید.
چه کسانی بیشتر به استعلام مدرک نیاز دارند؟
هر کسی که قصد مهاجرت، استخدام رسمی، ادامه تحصیل یا حتی ترجمه رسمی مدارکش را دارد، باید مطمئن باشد که مدرک تحصیلیاش در سامانه وزارت علوم قابل استعلام است؛ در غیر این صورت، آن مدرک در عمل، هیچ کاربرد حقوقی یا بینالمللی نخواهد داشت.
شاید تا وقتی وارد مرحلهای جدی در زندگیات نشی، اصلاً به این فکر نیفتی که مدرکت باید قابل استعلام باشه. ولی کافیست یک قدم بخوای رو به جلو برداری—مثلاً برای استخدام در یک شرکت معتبر، گرفتن ویزای تحصیلی یا کاری، یا حتی ثبتنام در یک دانشگاه خارج از کشور—همهچیز به همین سؤال خلاصه میشه:
"مدرکت قابل استعلام هست؟"
در این شرایط، هیچ مهر و امضایی جای خالی ثبت رسمی رو پر نمیکنه. سازمانها، سفارتخانهها و حتی شرکتهای خصوصی، بهراحتی وارد سامانه وزارت علوم میشن، اطلاعات رو وارد میکنن و در چند ثانیه متوجه میشن که مدرک شما معتبره یا نه.
تازه، حتی اگر خودت نخوای مهاجرت کنی یا ادامه تحصیل بدی، باز هم داشتن مدرک معتبر، یه جور سرمایهی شخصیه. چون هیچوقت معلوم نیست فردا چه فرصتی سر راهت سبز میشه.
اگر هنوز وارد دانشگاه نشدی ولی دغدغه آینده شغلی و موقعیت اجتماعی برات مهمه، در ادامه مقاله روشی معرفی میکنم که بتونی مدرکی معتبر و قابل استعلام بگیری؛ بدون کنکور، بدون استرس، و صددرصد قانونی.
اگر مدرکم در سامانه وزارت علوم ثبت نشده باشد، چه کار کنم؟
اگر پس از جستجو در سامانه استعلام وزارت علوم هیچ نتیجهای برای مدرکتان نمایش داده نشد، اولین و مهمترین کار این است که با دانشگاه محل تحصیل تماس بگیرید و پیگیر ثبت اطلاعات خود در وزارت علوم شوید؛ نگران نباشید، در بسیاری از موارد قابل حل است.
این اتفاق خیلی هم نادر نیست. گاهی دانشگاهها تأخیر دارند در ارسال اطلاعات فارغالتحصیلها به وزارت علوم. گاهی هم اطلاعات دانشجو ناقص بوده و ثبت نشده، یا سالهای قبل سامانهها یکپارچه نبودهاند. خلاصه اینکه، نبودن اطلاعات در سامانه الزاماً بهمعنای جعلی بودن مدرک نیست—ولی حتماً نیاز به پیگیری دارد.
کاری که باید انجام بدی:
- اول مطمئن شو اطلاعاتت را درست وارد کردی.
- اگر مطمئنی، با آموزش دانشگاه تماس بگیر و وضعیت ارسال مدارک رو پیگیری کن.
- درخواست کتبی بده که مشخصاتت برای ثبت در سامانه استعلام وزارت علوم ارسال بشه.
- اگه دانشگاه همکاری نکرد، میتونی به صورت رسمی از طریق اداره کل امور دانشآموختگان وزارت علوم موضوع رو پیگیری کنی.
اما گاهی هم واقعیت تلخه... بعضیها متوجه میشن مدرکی که در دست دارن، اصلاً از طرف یک مرکز معتبر صادر نشده یا حتی بدون مجوز وزارت علوم بوده. در این صورت، نه راه اصلاح هست، نه راه توجیه—فقط باید دوباره از صفر شروع کرد.
اگه هنوز وارد دانشگاه نشدی یا میخوای مدرکی بگیری که خیالت از همین الان راحت باشه، مؤسسه تات (تدبیر آسان ترقی) میتونه مسیرت رو با ثبتنام در واحدهای دانشگاهی معتبر و قانونی هموار کنه. در ادامه توضیح کاملش رو میدم.
چطور از اول مطمئن شویم که مدرکمان قانونی، معتبر و قابل استعلام خواهد بود؟
اگر هنوز وارد دانشگاه نشدهاید، یا قصد دارید مدرک تحصیلی بگیرید اما نگران اعتبار آن هستید، بهترین کار این است که از همان ابتدا مسیر قانونی، شفاف و قابل پیگیری را انتخاب کنید؛ یعنی از طریق دانشگاههای مورد تأیید وزارت علوم و با همراهی مؤسسهای مطمئن مثل "تدبیر آسان ترقی (تات)".
همه ما بهدنبال پیشرفت هستیم—چه برای ارتقای شغلی، چه برای مهاجرت، چه برای جایگاه اجتماعی. اما هیچکدام از این مسیرها بدون مدرک تحصیلی معتبر، هموار نیست.
اینجاست که مؤسسه تات بهعنوان یک راهحل مطمئن، وارد میشود.
مؤسسه تات با تجربه چندساله، راهی را برای متقاضیانی هموار کرده که نمیخواهند درگیر کنکور و مسیرهای پراسترس شوند. شما را در واحدهای دانشگاهی رسمی و دارای مجوز ثبتنام میکند، پیگیری پرونده آموزشیتان را تا انتها بر عهده میگیرد، و در نهایت، مدرکی در اختیارتان قرار میدهد که بهطور رسمی در سامانه وزارت علوم ثبت شده و قابل استعلام است.
یعنی چی؟ یعنی:
- مدرکت کاملاً قانونیه
- در سامانه رسمی وزارت علوم قابل بررسیه
- قابل ترجمه، ارائه به سفارت، استفاده در استخدام و ادامه تحصیل داخل و خارج از کشوره
استعلام مدرک تحصیلی دانشگاه آزاد و سایر دانشگاهها
یکی از پرتکرارترین پرسشها این است که آیا مدارک دانشگاه آزاد هم از طریق سامانه وزارت علوم قابل استعلام است یا خیر. پاسخ این است که روند آن کمی متفاوت است:
استعلام مدرک دانشگاه آزاد اسلامی
- دانشگاه آزاد دارای سامانه اختصاصی برای استعلام و تأیید مدارک است.
- فارغالتحصیلان میتوانند از طریق سایت دانشگاه آزاد (سازمان مرکزی) یا مراجعه به واحد دانشگاهی خود، درخواست استعلام مدرک را ثبت کنند.
- در بسیاری از موارد، پس از ثبت درخواست، نتیجه به صورت آنلاین در دسترس قرار میگیرد.
استعلام مدارک دانشگاههای دولتی
- مدارک صادرشده از دانشگاههای دولتی زیر نظر وزارت علوم مستقیماً از طریق estelam.msrt.ir قابل پیگیری هستند.
- در صورت نیاز به مدارک کتبی، باید از طریق اداره کل دانشآموختگان وزارت علوم اقدام کرد.
استعلام مدارک دانشگاههای علوم پزشکی
- مدارک دانشگاههای علوم پزشکی زیر نظر وزارت بهداشت قرار دارند.
- برای استعلام این مدارک، باید از طریق سامانههای وزارت بهداشت اقدام کنید، نه سامانه وزارت علوم.
پرسشهای متداول درباره استعلام مدرک تحصیلی
آیا امکان استعلام مدرک تحصیلی فقط با شماره دانشجویی وجود دارد؟
خیر. در حال حاضر، معتبرترین روش برای استعلام، استفاده از کد ملی و شماره تلفن همراه ثبتشده به نام فرد است. شماره دانشجویی به تنهایی برای ورود به سامانه کافی نیست.
مدت زمان استعلام مدرک تحصیلی چقدر است؟
در سامانه estelam.msrt.ir، فرآیند استعلام به صورت آنی انجام میشود. اما در سامانه سجاد یا هنگام درخواست تأییدیه کتبی، بسته به حجم درخواستها ممکن است چند روز تا چند هفته زمان ببرد.
آیا کارفرماها میتوانند مدرک تحصیلی فرد را استعلام کنند؟
بله. بسیاری از سازمانها و ادارات امکان استعلام مدرک تحصیلی کارکنان و متقاضیان را دارند، اما این کار باید با اطلاع و اجازه صاحب مدرک صورت گیرد.
استعلام مدرک برای مهاجرت چگونه انجام میشود؟
برای مهاجرت یا ادامه تحصیل در دانشگاههای خارجی، علاوه بر استعلام داخلی، لازم است مدرک شما ارزشیابی و در صورت نیاز ترجمه رسمی شود. این کار از طریق سامانه سجاد و اداره کل دانشآموختگان وزارت علوم امکانپذیر است.
جمعبندی و توصیه پایانی
استعلام مدرک تحصیلی یکی از مهمترین مراحل پس از فارغالتحصیلی است که نه تنها در استخدامهای داخلی، بلکه در مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج از کشور نیز نقش کلیدی دارد. سامانههای آنلاین وزارت علوم مانند estelam.msrt.ir و سامانه سجاد، این امکان را فراهم کردهاند تا بهصورت ساده و سریع، از صحت مدارک خود اطمینان پیدا کنید.
توصیه ما این است که همیشه از سایتهای رسمی وزارت علوم و دانشگاه آزاد برای استعلام استفاده کنید تا از مشکلاتی مثل جعل مدرک یا مغایرت اطلاعات جلوگیری شود.
در نهایت، اگر در روند استعلام، تأیید و یا ارزشیابی مدارک خود دچار مشکل شدید، میتوانید از خدمات مشاورهای تخصصی استفاده کنید. مؤسسه تات بهعنوان یکی از معتبرترین مراکز آموزشی و مشاورهای در ایران، همراه مطمئن شما در تمام مسیر تحصیلی است؛ از ثبتنام بدون کنکور دانشگاه آزاد گرفته تا اخذ مدرک معتبر و استعلام آن.


